Dziennik wojenny (1942–1944) (Próby)

Józef Czapski należy do najważniejszych polskich malarzy i pisarzy. Jest także niezwykłym świadkiem historii XX wieku. Publikowane po raz pierwszy dzienniki Józefa Czapskiego prowadzone w latach 1942-1944 po wyjściu z sowieckiego obozu, podczas wędrówki z Armią Andersa, to nie tylko dzienniki malarza i pisarza, lecz i żołnierza.Prowadzenie dziennika Czapski nazywał,,kontrolą oddechu dnia".

powszedni rytuał zapisywania i rysowania był dla niego tak samo ważny jak kontakt z ludźmi, a rozłąka z dziennikiem tak samo bolesna jak rozstanie z bliskimi. W dzienniku miały początek wszystkie jego szkice literackie i obrazy.

Zeszyty wypełnione rysunkami i niemal hieroglificznymi zapiskami były repozytorium pamięci i inspiracji malarskich.unikatowe dzieło literackie i bezcenne świadectwo historyczne: zapis wyjścia polskich żołnierzy z ZSRR, z,,nieludzkiej ziemi" i ich tułaczki poprzez Bliski Wschód aż do Włoch.

Kronika codzienności i malarskich inspiracji. Sprawozdanie ze szkoły uczuć, z miłości i cierpienia. Opis stwarzających się w armii więzi przyjaźni, które doprowadzą do powstania paryskiej,,Kultury". Także niezwykły dziennik lektury - pisarzy francuskich, angielskich i rosyjskich: dowód miłości do literatury i jej znaczenia w radzeniu sobie z wojną i jej okropnościami, z samotnością, wygnaniem i rozpaczą.Wydanie zbiega się ze szczególnym zainteresowaniem Józefem Czapskim na świecie: w USA nakładem New York Review of Books ukazał się właśnie tom jego esejów o Rosji, a dwa lata wcześniej przekłady,,Na nieludzkiej ziemi",,,Prousta w Griazowcu" (wykładów o Prouście prowadzonych poprzez Czapskiego w sowieckim obozie) i monumentalna biografia Józefa Czapskiego pióra Erica Karpelesa, której przekład ukazał się także we Francji.

W 2021 w Szwajcarii pokazywano wystawę jego malarstwa.Jest to pierwsza edycja dziennika Czapskiego bez cenzury i skrótów oraz pierwsza edycja pośmiertna. Dotychczasowe wydanie dzienników z różnorodnych lat - Wyrwane strony - było zbiorem fragmentów publi-kowanych na łamach paryskiej,,Kultury",,,Zeszytów Literackich" i,,ResPubliki" przygotowanych poprzez autora do druku.Józef Czapski,,,Dziennik wojenny" (1942-1944), Warszawa, Wydawnictwo Próby, 2022 (s.

648 + 24 s. Barwnych ilustracji, oprawa twarda z płóciennym grzbietem).