Intelektualny włóczęga biografia stanisława swianiewicza (ŁYSEK WOJCIECH)

Stanisław Swianiewicz został zapamiętany z zasady jako ten, który uniknął śmierci w Katyniu i niósł świadectwo o sowieckiej zbrodni. Nie zważając na śmiertelne niebezpieczeństwo, przez lata niestrudzenie działał na rzecz ujawnienia prawdy i podtrzymania pamięci o zamordowaniu tysięcy polskich jeńców, a jego książka W cieniu Katynia do dziś stanowi jeden z symboli walki z sowieckim kłamstwem. Niedużo osób ma jednak świadomość, jak niemało innych fascynujących zdarzeń składa się na historię jego życia, na które tak mocno wpłynęła konfrontacja z komunistycznym totalitaryzmem. Wojciech Łysek rekonstruuje kolejne etapy „intelektualnej włóczęgi" Swianiewicza, w tym jego naukową analizę gospodarki nazistowskiej, komunistycznej, a także krajów rozwijających się, którą prowadził na trzech kontynentach. Na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej autor uwypukla te wątki i wydarzenia z życia bohatera, które mogą się okazać zaskoczeniem choćby dla czytelników znających tę postać od lat. Podkreśla wpływ, jaki wywarły na Swianiewiczu wychowanie i młodość w tak różnych miastach wschodniej Europy, jak Dyneburg, Orzeł, Moskwa czy wreszcie – tak ważne dla niego – Wilno. Drobiazgowo opisuje również jego karierę badawczą. Nie pomija również dramatycznych konsekwencji, jakie spotkały jego rodzinę, tak boleśnie doświadczoną przez XX- wieczne totalitaryzmy, za to, iż Swianiewicz stał się żyjącym dowodem istnienia kłamstwa katyńskiego.

Recenzowana praca stanowi efekt szerokich i wartościowych badań źródłowych, wnosząc dużo interesujących danych i analiz.
dr hab. Tadeusz P. Rutkowski, prof. UW