Tytuł Dietoterapia Autorzy Dariusz Włodarek, Ewa Lange, Lucyna Kozłowska, Dominika Głąbska Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-4838-4 Rok wydania 2014 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 462 Format mobi, epub Spis treści Autorzy V Przedmowa VII 1. Zapotrzebowanie energetyczne organizmu człowieka–Ewa Lange 1 1.1. Zapasy energii w organizmie 1 1.2. Całkowite dobowe wydatki energetyczne organizmu 2 1.3. Bilans energii 4 1.4. Aktywność fizyczna 5 1.5. Obliczanie wartości wydatków energetycznych 9 1.6. Ustalanie zapotrzebowania na energię 13 Piśmiennictwo 18 2. Węglowodany–Ewa Lange 19 2.1. Charakterystyka węglowodanów 19 2.2. Metabolizm węglowodanów 20 2.3. Znaczenie błonnika pokarmowego w żywieniu człowieka 23 2.3.1. Charakterystyka błonnika pokarmowego 23 2.3.2. Źródła błonnika pokarmowego w diecie 24 2.3.3. Właściwości prozdrowotne 25 2.3.4. Znaczenie błonnika pokarmowego w dietoprofilaktyce i dietoterapii zaparć 26 2.3.5. Znaczenie błonnika pokarmowego w uchyłkowatości jelita grubego 27 2.3.6. Znaczenie błonnika pokarmowego w rozwoju nowotworów jelita grubego 27 2.3.7. Znaczenie błonnika pokarmowego w rozwoju kamicy pęcherzyka żółciowego 28 2.3.8. Rola błonnika pokarmowego w rozwoju zaburzeń przemiany lipidowej, a także węglowodanowej w organizmie 28 2.3.9. Ograniczenia i przeciwwskazania do stosowania diety bogatoresztkowej 30 2.4. Indeks glikemiczny żywności i jego znaczenie w dietoprofilaktyce i dietoterapii 31 2.4.1. Definicja indeksu i ładunku glikemicznego 31 2.4.2. Znaczenie fizjologiczne produktów i posiłków o różnorodnym indeksie glikemicznym 32 2.4.3. Indeks glikemiczny i ładunek glikemiczny produktów spożywczych 33 2.4.4. Czynniki wpływające na wartość indeksu glikemicznego produktów spożywczych 34 2.4.5. Znaczenie indeksu glikemicznego i ładunku glikemicznego diety dla zdrowia 37 Piśmiennictwo 40 3. Białko–Dominika Głąbska, Dariusz Włodarek 43 3.1. Budowa chemiczna białek 43 3.2. Podział i charakterystyka aminokwasów i białek 45 3.3. Metabolizm białka 47 3.4. Rola aminokwasów i białka w organizmie 49 3.5. Źródła pokarmowe białka 50 3.6. Konsekwencje niedostatecznego i nadmiernego spożycia białka 53 Piśmiennictwo 54 4. Tłuszcze–Dominika Głąbska, Dariusz Włodarek 55 4.1. Budowa chemiczna tłuszczów 55 4.2. Podział i źródła kwasów tłuszczowych 58 4.3. Metabolizm tłuszczu 61 4.4. Rola tłuszczu w organizmie 63 4.5. Źródła pokarmowe tłuszczu 65 4.6. Konsekwencje niedostatecznego i nadmiernego spożycia tłuszczu 65 Piśmiennictwo 70 5. Witaminy–Dominika Głąbska, Dariusz Włodarek 71 5.1. Charakterystyka ogólna 71 5.2. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach 74 5.2.1. Witamina A 74 5.2.2. Witamina D 81 5.2.3. Witamina E 85 5.2.4. Witamina K 88 5.3. Witaminy rozpuszczalne w wodzie 92 5.3.1. Witamina B1 92 5.3.2. Witamina B2 97 5.3.3. Witamina B3 (PP) 101 5.3.4. Witamina B5 104 5.3.5. Witamina B6 107 5.3.6. Witamina B8 (H) 111 5.3.7. Witamina B9 113 5.3.8. Witamina B12 117 5.3.9. Witamina C 120 5.3.10. Cholina 125 Piśmiennictwo 127 6. Elementy mineralne–Dominika Głąbska, Dariusz Włodarek 128 6.1. Charakterystyka ogólna 128 6.2. Wapń 130 6.3. Fosfor 133 6.4. Potas 136 6.5. Siarka 139 6.6. Sód 141 6.7. Chlor 144 6.8. Magnez 146 6.9. Żelazo 150 6.10. Fluor 153 6.11. Cynk 156 6.12. Miedź 159 6.13. Jod 163 6.14. Mangan 165 6.15. Selen 168 6.16. Chrom 171 Piśmiennictwo 173 7. Klasyfikacja diet–Dariusz Włodarek, Ewa Lange 174 7.1. Żywienie podstawowe 179 7.2. Charakterystyka diety łatwo strawnej 182 7.3. Dieta z łatwością strawna o zmienionej konsystencji 186 7.3.1. Dieta płynna 186 7.3.2. Dieta płynna umocniona 187 7.3.3. Dieta papkowata 187 7.4. Charakterystyka diety bogatoresztkowej 188 Piśmiennictwo 191 8. Wybrane choroby przewodu pokarmowego–Dariusz Włodarek 192 8.1. Choroba refluksowa przełyku 192 8.2. Choroba wrzodowa 195 8.3. Zespół jelita drażliwego (IBS) 200 8.3.1. Błonnik pokarmowy w terapii zespołu jelita drażliwego 205 8.3.2. Probiotyki 205 8.4. Przewlekłe zapalenie trzustki 206 8.4.1. Przewlekłe zapalenie trzustki a cukrzyca 210 8.5. Wybrane choroby wątroby 211 8.5.1. Funkcje wątroby 211 8.5.2. Żywienie w przewlekłych chorobach wątroby w okresie wyrównania 212 8.5.3. Innowacyjnanie dietetyczne w wybranych chorobach wątroby i powikłaniach – zalecenia szczegółowe 216 Piśmiennictwo 223 9. Wybrane diety eliminacyjne–Ewa Lange 225 9.1. Dieta bezglutenowa – podstawa leczenia celiakii 225 9.1.1. Etiopatogeneza celiakii 225 9.1.2. Charakterystyka diety bezglutenowej 229 9.1.3. Wartość odżywcza produktów bezglutenowych 234 9.2. Dietoterapia alergii pokarmowych 237 9.2.1. Definicja i objawy alergii pokarmowej 237 9.2.2. Alergeny pokarmowe 238 9.2.3. Leczenie dietetyczne alergii pokarmowych 243 9.3. Dieta niskofenyloalaninowa użytkowana w leczeniu fenyloketonurii 246 9.3.1. Etiopatogeneza i diagnostyka fenyloketonurii 246 9.3.2. Dietoterapia fenyloketonurii 247 9.3.3. Tolerancja na fenyloalaninę u osób chorych na fenyloketonurię 249 Piśmiennictwo 250 10. Dietoterapia i dietoprofilaktyka otyłości–Ewa Lange 252 10.1. Definicja i klasyfikacja otyłości 252 10.1.1. Ocena zawartości tkanki tłuszczowej w ciele 254 10.1.2. Dobra i należna masa ciała 256 10.1.3. Otyłość metaboliczna 257 10.2. Epidemiologia otyłości 257 10.3. Etiologia otyłości 259 10.3.1. Czynniki genetyczne warunkujące powstawanie otyłości 259 10.3.2. Czynniki biologiczne i farmakologiczne warunkujące powstawanie otyłości 260 10.3.3. Czynniki środowiskowe warunkujące powstawanie otyłości 261 10.4. Znaczenie bilansu energetycznego i mechanizmów regulacji spożycia pożywienia w otyłości i redukcji masy ciała 263 10.5. Rezerwy energii w organizmie 265 10.6. Skutki zdrowotne otyłości 268 10.7. Cele leczenia otyłości 269 10.8. Metody leczenia otyłości 272 10.9. Dietoterapia otyłości 274 10.9.1. Diety niskoenergetyczne 274 10.9.2. Dieta bardzo niskoenergetyczna 282 10.9.3. Diety niekonwencjonalne 285 10.10. Aktywność fizyczna jako element wspomagania redukcji masy ciała 287 10.11. Inne metody leczenia otyłości 288 Piśmiennictwo 289 11. Dietoprofilaktyka i dietoterapia powikłań miażdżycy–Ewa Lange 291 11.1. Definicja procesu miażdżycowego i rozwój jego powikłań 291 11.2. Czynniki ryzyka rozwoju powikłań miażdżycy 292 11.3. Dieta o zmienionej zawartości kwasów tłuszczowych 295 11.3.1. Znaczenie nasyconych kwasów tłuszczowych 295 11.3.2. Znaczenie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych 296 11.3.3. Znaczenie jednonienasyconych kwasów tłuszczowych 298 11.3.4. Znaczenie izomerów przestrzennych nienasyconych kwasów tłuszczowych 299 11.4. Znaczenie innych aniżeli kwasy tłuszczowe składników diety w dietoprofilaktyce i dietoterapii powikłań miażdżycy 301 11.4.1. Sterole i stanole roślinne 301 11.4.2. Węglowodany i błonnik pokarmowy 301 11.4.3. Rodzaj białka w diecie 302 11.4.4. Naturalne antyoksydanty 303 11.5. Programy profilaktyki cholesterolowej 305 11.5.1. Zalecenia ergonomiczne w diecie o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych 307 Piśmiennictwo 310 12. Cukrzyca–Dariusz Włodarek, Lucyna Kozłowska 311 12.1. Podział cukrzycy 312 12.1.1. Znaczenie zmniejszenia nadmiernej masy ciała w leczeniu cukrzycy 312 12.2. Podstawowe zasady terapii dietetycznej w cukrzycy 314 12.2.1. Zalecenia PTD dotyczące leczenia cukrzycy ciężarnych 318 12.3. Wymienniki węglowodanowe, białkowe i tłuszczowe 319 Piśmiennictwo 322 13. Hiperurykemia i dna moczanowa–Lucyna Kozłowska 323 13.1. Definicja i epidemiologia 323 13.2. Rola części pokarmowych w terapii hiperurykemii i dny moczanowej 325 Piśmiennictwo 334 14. Nadciśnienie tętnicze–Lucyna Kozłowska 335 14.1. Definicja i klasyfikacja nadciśnienia tętniczego 335 14.2. Epidemiologia nadciśnienia tętniczego 336 14.3. Terapia dietetyczna 337 14.3.1. Redukcja masy ciała 338 14.3.2. Ograniczenie spożycia sodu i rozszerzenie spożycia potasu 340 14.3.3. Wpływ pozostałych części diety na ciśnienie tętnicze krwi 342 14.4. Dieta DASH 348 Piśmiennictwo 350 15. Przewlekła choroba nerek–Lucyna Kozłowska 352 15.1. Przewlekła choroba nerek – okres leczenia zachowawczego 352 15.1.1. Definicja i klasyfikacja przewlekłej choroby nerek 352 15.1.2. Epidemiologia przewlekłej choroby nerek 356 15.1.3. Dietoterapia przewlekłej choroby nerek w okresie leczenia zachowawczego 357 15.1.4. System wymienników użytkowany w dietoterapii przewlekłej choroby nerek 365 15.2. Przewlekła choroba nerek – okres leczenia nerkozastępczego (dializoterapia) 383 15.2.1. Epidemiologia schyłkowej niewydolności nerek 383 15.2.2. Zalecenia dietetyczne dla pacjentów dializowanych 384 15.3. Przewlekła choroba nerek – okres leczenia nerkozastępczego (przeszczepienie nerki) 400 15.3.1. Statystyki dotyczące przeszczepiania nerek w Polsce 400 15.3.2. Zaburzenia występujące u pacjentów po przeszczepieniu nerki 400 15.3.3. Zalecenia dotyczące wartości energetycznej diety i spożycia makroskładników pokarmowych 402 15.3.4. Zalecenia dotyczące spożycia składników mineralnych i witamin 407 Piśmiennictwo 408 16. Kamice układu moczowego–Lucyna Kozłowska 410 16.1. Epidemiologia i etiologia kamic układu moczowego 410 16.2. Rodzaje kamic układu moczowego 411 16.3. Rozpoznanie rodzaju i przyczyn powstawania kamic układu moczowego 418 16.4. Rola składników pokarmowych w terapii kamicy układu moczowego 420 Piśmiennictwo 430 17. Niedokrwistość–Dariusz Włodarek 431 17.1. Niedokrwistość z niedoboru żelaza 433 17.2. Niedokrwistość megaloblastyczna 436 Piśmiennictwo 441 Skorowidz 442