Książka dotyczy figur męskości stworzonych przez rozliczne dyskursy końca XIX w.: medyczne, ekonomiczne, historyczne, higienistyczne. Interpretacje w niej zawarte odnoszą się do tekstów literackich, jak i paraliterackich.
Figura neurastenika alegoryzuje męskości zagrożone przez nadmierną pracę, rozproszoną podmiotowość, perwersyjną seksualność. Polski idiom neurozy ma swoją szczególną manifestację w "Bez dogmatu": Sienkiewicz, wbrew teoretykom nerwoz, w taki sposób zaprojektował bohatera, żeby jego ciało było dziedzictwem ciała pełnych krzepy przodków, znanych z Trylogii.
W drobnomieszczańskim świecie Dulskiej i Dulskiego gender ma determinanty klasowe, ekonomiczne, społeczno-kulturowe.