Nienasycenie (Stanislaw Ignacy Witkiewicz)

Nienasycenie jest uznawane przez wielu krytyków za naj­wybitniejszą powieść S. I. Witkiewicza. Na ogół ze względu na ładne i nowatorskie pomieszanie fasonów, tonacji i konwencji. Ale nie tylko: dodatkowo ze względu na wagę i znaczenie trudnej materii tematyczno-problemowej. Jest to bowiem powieść o dokonującym się na wielu płaszczyznach egzystencjalnym wtajemniczeniu głównego jej bohatera. Erotyka, sztuka, psychologia, filozofia, polityka - oto dziedziny, które pomagają Genezypowi Kapenowi zdefiniować własne jestestwo, a także zdobyć niezbędne doświadczenie życiowe. Wszystkie jed­nak mają wspólny mianownik: dobitnie uświadamiają młodemu adeptowi "potworność metafizyczną istnienia". Tego typu odczuciom sprzyja ponadto fakt, iż akcja powieści rozgrywa się w "okresie największej rewolucji świata". Nieprzypadkowo utwór wieńczy fantastyczno-katastroficzna wizja chińskiego najazdu na Europę - nie­powstrzymanego "żółtego potopu", który w konsekwencji doprowadzi nie tylko do "końca rasy białej", lecz i - co ważniejsze - do "absolutnego ujednolicenia ludzkości". Witkiewicz po raz kolejny zatem kreśli tragigroteskowy obraz unicestwienia jednostki ("Istnienia Poszczególnego") oraz upadku całej kultury.