Stosunki narodowościowe na wileńszczyźnie w latach 1920-1939 Uniwersytet śląski (Uniwersytet Śląski)

Tytuł Stosunki narodowościowe na Wileńszczyźnie w latach 1920-1939. Wyd. 2 Autor Joanna Januszewska-Jurkiewicz Język polski Wydawnictwo Uniwersytet Śląski ISBN 978-83-8012-603-9 linia Prace Naukowe UŚ; Historia Rok wydania 2011 Katowice Wydanie 2 ilość stron 716 Format pdf Spis treści Spis treści Wstęp / 9 Rozdział I Procesy narodotwórcze na Wileńszczyźnie jako źródło konfliktu Wileńszczyzna w strukturach administracyjnych Rzeczypospolitej i Cesarstwa Rosyjskiego / 23 Dwuszczeblowa świadomość / 26 Wileńszczyzna: dziedzictwo znacznego Księstwa Litewskiego czy „Kresy"? / 29 Litewskie odrodzenie narodowe. Od „zwolenników Litwy" do postulatu autonomii obszaru narodowego / 35 Kształtowanie się polskiego ośrodka narodowego. Od dwuszczeblowej świadomości gente Lithuani natione Poloni do postępowego narodu polskiego / 41 Początki ruchu białoruskiego / 59 Żydzi. Między grupą wyznaniową a narodem / 64 Ponad podziałami narodowymi — koncepcja krajowa / 69 Dyskusja w sprawie stosunków narodowościowych u progu XX wieku / 74 Struktura narodowa Wileńszczyzny na początku XX wieku (do końca I wojny światowej) / 90 I wojna światowa a ruchy narodowe na ziemiach byłego obfitego Księstwa Litewskiego / 93 Rozdział II Spór o Wilno po zakończeniu I wojny światowej. Między republiką sowiecką, państwem narodowym, a federacją Wpływ wojny na warunki bytowe i radykalizację nastrojów ludności / 107 Wileńszczyzna w obliczu ofensywy bolszewików / 110 Wyprawa wileńska 1919 roku a próba realizacji koncepcji federacyjnej / 113 Litwini wobec polskich rządów w Wilnie / 118 Życie codzienne w okresie konfliktu o przynależność ziemi wileńskiej / 128 Białorusini i Żydzi na Wileńszczyźnie wobec polsko-litewskiego sporu o Wilno / 132 Idea odbudowy Litwy historycznej jako państwa trzech narodów / 146 Spis ludności na terenie administrowanym poprzez ZCZW / 149 Układ litewsko-sowiecki z lipca 1920 roku i jego konsekwencje / 151 Rozdział III Główne grupy narodowe Wileńszczyzny wobec idei Litwy Środkowej Litwa Środkowa — koncepcje w obozie polskim / 163 Idea trójkantonalnej „sporej Litwy" / 163 Kontrowersje wobec atrybutów państwowości Litwy Środkowej: terytorium i konstytuanta /166 Krajowcy czy federaliści? / 170 Federacja czy inkorporacja? / 176 Wybory do Sejmu Wileńskiego / 184 Dyskusja o autonomii w Sejmie Wileńskim / 186 Litwini Wileńszczyzny wobec Litwy Środkowej / 191 Stanowisko elit litewskich wobec władz Litwy Środkowej / 191 Szkolnictwo litewskie / 193 Prasa litewska jako środek kształtowania opinii o stosunkach polsko-litewskich / 197 Narodowa rola litewskiego duchowieństwa / 203 Stosunki polsko-litewskie na prowincji i w Wilnie / 205 Wobec wyborów do Sejmu Wileńskiego / 209 Społeczność żydowska na Litwie Środkowej / 214 Źródła antagonizmu polsko-żydowskiego na Litwie Środkowej / 214 Próby porozumienia polsko-żydowskiego w Wilnie / 221 Szkolnictwo żydowskie na Litwie Środkowej / 227 Rola prasy żydowskiej jako czynnika opiniotwórczego / 232 Program budowy autonomii narodowej / 241 Żydzi Wileńszczyzny wobec wyborów do Sejmu Wileńskiego / 242 niełatwa droga do normalizacji / 248 Białorusini na Litwie Środkowej / 252 Litwa Środkowa czy Zachodnia Białoruś? / 252 Białoruski Komitet Narodowy w Wilnie / 256 Działacze Rady Najwyższej i ich udział w Tymczasowej Komisji Rządzącej Litwy Środkowej / 263 Litwa Środkowa jako baza antysowieckiej partyzantki białoruskiej / 271 Zmiana rządu Litwy Środkowej a sprawy białoruskie. W kręgu „polityki wojskowej" / 277 Związek Krajowy / 280 Polski obóz narodowy w Wilnie wobec ruchu białoruskiego / 287 W poszukiwaniu perspektyw ruchu białoruskiego na Litwie Środkowej. Między pracą ekologiczną a polityką / 292 Przygotowania powstańcze / 300 Organizacje białoruskie wobec wyborów do Sejmu Wileńskiego / 304 Próba bilansu / 314 Rozdział IV Wielonarodowa społeczność Wileńszczyzny w granicach Rzeczypospolitej (1922—1925) Utworzenie Okręgu Administracyjnego Wileńskiego / 323 Przesłanki kształtowania się stosunków pomiędzy narodowościami Wileńszczyzny po wcieleniu do Rzeczypospolitej / 325 Żydzi w Okręgu Administracyjnym Wileńskim / 327 Białorusini w Okręgu Administracyjnym Wileńskim / 329 Litwini / 333 Opinie i koncepcje w obozie polskim / 324 Wobec narodowego ruchu białoruskiego i ludności białoruskiej / 324 Wobec Litwinów i dziedzictwa sporego Księstwa Litewskiego / 341 Poglądy Mariana Zdziechowskiego / 343 W obliczu akcji dywersyjnej na Kresach / 345 Opinie o ustawach językowych i szkolnej z 1924 roku / 350 Problem reformy rolnej i osadnictwa / 353 Stosunki polsko-litewskie / 357 Opinie, stereotypy, publicystyka / 357 „Wojna" partyzancka / 361 Litewska działalność kulturalno-oświatowa / 366 Władze administracyjne a ludność litewska na Wileńszczyźnie / 372 Szkolnictwo litewskie po uchwaleniu ustawy szkolnej Stanisława Grabskiego / 381 Na rozdrożu / 388 Stosunki polsko-białoruskie / 391 pomiędzy aktywizmem a powstaniem / 391 Reprezentacja parlamentarna społeczeństwa białoruskiego i jej platforma polityczna / 398 Akcja dywersyjna na Kresach / 405 Walka o szkołę białoruską / 412 Sprawa języka białoruskiego w Kościele. Postawy księży Białorusinów / 419 Radykalizacja narodowego ruchu białoruskiego i akcja likwidacyjna / 429 Ludność żydowska w Okręgu Administracyjnym Wileńskim / 432 Organizacja gmin żydowskich / 432 Gmina Wileńska i jej dążenia / 440 Spór o szkolnictwo żydowskie w Wilnie / 445 W drodze do kompromisu / 450 Inne grupy narodowo-wyznaniowe / 455 Rosjanie-starowierzy / 455 Rosjanie prawosławni / 459 Tatarzy mahometanie / 460 Akcja sumarycznego stwierdzenia obywatelstwa / 475 Rozdział V Polacy i mniejszości narodowe w województwie wileńskim 1926—1939 Województwo wileńskie / 487 Ludność województwa wileńskiego w świetle tworzyw dla Komisji ds. Reformy Administracji Państwa / 492 Stosunki językowe w województwie wileńskim / 496 Spis ludności z 1931 roku jako odzwierciedlenie stosunków językowych w województwie wileńskim / 503 Przygotowania do spisu / 503 Wyniki spisu / 505 Interpelacja Fabiana Jaremicza / 511 wielki i polemiki wokół interpretacji wyników spisu / 513 Społeczność żydowska w województwie wileńskim / 525 Organizacja gmin — stosunki z administracją / 525 Stosunki gospodarcze / 534 Współobecność kultury polskiej i żydowskiej na Wileńszczyźnie / 536 Żydzi i Polacy: obcy czy swoi? / 544 Antysemityzm / 553 Mniejszość litewska w województwie wileńskim / 560 Obóz „pomajowy" wobec ludności litewskiej / 560 Udział duchowieństwa w ruchu narodowym litewskim a skutki zawarcia konkordatu / 564 Próby normalizacji stosunków polsko-litewskich na Wileńszczyźnie / 568 Retorsje wobec ruchu litewskiego / 571 Wybory parlamentarne w 1928 roku / 576 Instytucje litewskie na Wileńszczyźnie i ich wpływ na stosunki polsko-litewskie / 579 Państwowe i prywatne szkolnictwo litewskie w latach trzydziestych / 583 Represje wobec ruchu litewskiego. Polityka wojewody Ludwika Bociańskiego / 590 Białorusini w województwie wileńskim / 598 Białoruska ludność Wileńszczyzny wobec państwa polskiego w 1926 roku / 598 Kwestia białoruska w polityce polskiej po przewrocie majowym / 605 Hromada i jej wpływ na stosunki polsko-białoruskie / 610 Niekomunistyczny kierunek w ruchu białoruskim / 619 Białoruskie organizacje prorządowe / 630 Wybory 1928 i 1930 roku / 632 Administracja województwa wileńskiego wobec ludności białoruskiej po śmierci Józefa Piłsudskiego / 636 Projekt programu Biura Studiów Obozu Zjednoczenia Narodowego w kwestii białoruskiej / 641 Inne grupy narodowo-wyznaniowe / 646 Rosjanie / 646 Tatarzy / 650 Karaimi / 654 Zakończenie / 659 Bibliografia / 669 Wykaz skrótów wykorzystywanych w pracy / 691 Indeks osobowy / 693 Резюме / 707 Summary / 709