Przedmiotem prezentowanych w zbiorze szkiców jest analiza stanu zwykle politycznych stosunków Polski z sąsiadami w pierwszej dekadzie XXI wieku. Bezspornie mniej miejsca zajmują zagadnienia związane z relacjami w płaszczyźnie ekonomicznej czy kulturalnej.
Poszczególni badacze w stopniu różnym akcentują zbieżność i różnice interesów w stosunkach bilateralnych Polski z sąsiadami, obszary współpracy i rywalizacji, czynniki sprzyjające i utrudniające współpracę.
Siedem artykułów poświęcono głównym aspektom stosunków dwustronnych, w trzech szkicach przedstawiono problematykę regionalną i stosunki sąsiedzkie w kontekście szerszych problemów bezpieczeństwa europejskiego.
Analizy prowadzone są z punktu widzenia interesów Polski i rodzimej percepcji przedstawianych zjawisk i procesów. Sposób opracowania tematu wynika z zainteresowań badawczych autorów, z przekonania o obszernym znaczeniu omawianych kwestii dla praktyki stosunków Polski z sąsiadami i z przyjętej metodologii.