Celem niniejszej pracy było zaprezentowanie problematyki ściągania w szkole ponadgimnazjalnej na gruncie teoretycznym i w oparciu o wyniki dotychczasowych badań nad tą problematyką, jak jeszcze przedstawienie rezultatów badań własnych.
Przestawiono szkołę jako podstawowe środowisko rozwoju psychospołecznego ucznia oraz omówiono podstawowe teorie motywacji w edukacji ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji Self Determination Theory, a także rolę czynników percepcyjnych w kontekście zachowań nauczycieli, rodziców (w rozmiarze kontroli i wspierania autonomii) i relacji w klasie (w rozmiarze współpracy i wsparcia, a także rywalizacji).
Praca prezentuje także szkołę jako przestrzeń uczenia się zachowań pozanormatywnych, nawiązując do wybranych teorii dewiacji w odniesieniu do zjawiska ściągania, w tym do teorii neutralizacji, a także omawia teoretyczne podstawy problemu ściągania, jego źródła i motywację do ściągania wśród uczniów.
Odnosi także ściąganie do kategorii ryzyka, a także moralności. W niniejszej pracy przedstawiono sześć skonstruowanych na potrzeby badania narzędzi: Kwestionariusz percepcji zachowań rodziców (matki i ojca), nauczyciela, Kwestionariusz percepcji relacji w klasie, Kwestionariusz motywacji do nauki, „Sprawdziany", a także „Normy", które zostały sprawdzone pod względem psychometrycznym na obfitej próbie.
wykorzystanie analizy czynnikowej pozwoliło na określenie składowych skal. Narzędzia diagnostyczne mogą być użytkowane do badań o tematyce edukacyjnej. Podjęto próbę opisu i usystematyzowania zjawiska ściągania i nieuczciwości szkolnej, a także związanych z nim doświadczeń w percepcji uczniów, a także zaprezentowania roli motywacji do nauki,, a także percepcji zachowań otoczenia w ściąganiu ujętym w ramach trzech czynników - jako ściąganie sprawcze, pomoc w ściąganiu oraz niechęć do pomocy w ściąganiu.
Wyniki badań odniesiono do praktyki edukacyjnej.