Inwazyjne gatunki z rodzaju rdestowiec reynoutria spp. w polsce - biologia, ekologia i metody zwalczania (Uniwersytet Śląski)

Tytuł Inwazyjne gatunki z typu rdestowiec Reynoutria spp. W Polsce – biologia, ekologia i metody zwalczania Autorzy Katarzyna Bzdęga, Zygmunt Dajdok, Barbara Fojcik, Teresa Nowak, Andrzej Pasierbiński, Barbara Tokarska-Guzik, Alina Urbisz Język polski Wydawnictwo Uniwersytet Śląski ISBN 978-83-226-3079-2 Rok wydania 2017 Katowice Wydanie 1 liczba stron 184 Format pdf Spis treści Spis treści Wykaz skrótów / 9 Akty prawne / 9 Instytucje / 9 Inne / 9 1. Wprowadzenie / 11 1.1. Cel i zakres opracowania / 11 1.2. Uwagi metodyczne / 12 2. Charakterystyka inwazyjnych taksonów z rodzaju rdestowiec Reynoutria spp. (= Fallopia spp.) występujących w Polsce / 15 2.1. Przynależność systematyczna / 15 2.2. Uwagi taksonomiczne / 16 2.3. Nazewnictwo / 17 2.4. Morfologia / 21 2.5. Problemy w identyfikacji / 33 2.6. Biologia i ekologia / 33 2.6.1. Zróżnicowanie genetyczne i ploidalność / 33 2.6.2. Sposoby rozmnażania i rozprzestrzeniania się / 34 2.6.3. Naturalny zasięg i zajmowane siedliska / 41 2.6.4. Zasięg wtórny i zajmowane siedliska / 41 2.7. Historia, stan i prognoza inwazji rdestowców w Polsce / 51 2.7.1. Historia introdukcji rdestowców w Europie / 51 2.7.2. Rekonstrukcja inwazji gatunków z typu rdestowiec w Polsce / 53 2.7.3. Drogi rozprzestrzeniania się i czynniki sprzyjające dyspersji / 56 2.7.3.1. Dyspersja pierwotna – zagęszczanie płatów / 56 2.7.3.2. Dyspersja wtórna – wypełnianie dostępnych siedlisk / 59 2.7.4. Prognoza dalszego rozprzestrzeniania się rdestowców w Polsce / 62 2.8. Siedliska, a także formy użytkowania terenu z reguły zajmowane przez gatunki z rodzaju rdestowiec w Polsce / 63 2.8.1. Możliwości występowania rdestowców wg klasyfikacji CORINE / 65 2.8.2. Możliwości występowania rdestowców w zbiorowiskach zaliczanych do siedlisk z Załącznika i Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory / 65 2.9. Wpływ rdestowców na środowisko przyrodnicze i gospodarkę / 65 2.9.1. Gatunki chronione i siedliska przyrodnicze / 65 2.9.2. Wpływ na gospodarkę / 66 2.9.3. Wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt / 72 2.9.4. Przykłady szacunkowych wielkości szkód gospodarczych powodowanych poprzez rdestowce / 72 2.9.5. Znaczenie gospodarcze i użytkowanie azjatyckich rdestowców / 75 2.10. Podsumowanie i wnioski / 78 3. Rdestowce w regulacjach prawnych / 79 3.1. Analiza obowiązujących przepisów prawnych / 79 3.1.1. Umowy i wytyczne o zasięgu międzynarodowym / 79 3.1.2. Krajowe przepisy prawne / 81 3.1.2.1. Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 roku / 82 3.1.2.2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 września 2011 roku / 82 3.1.2.3. Akty prawne ustanawiające plany ochrony i plany zadań ochronnych / 82 3.1.2.4. Uchwały Rady Miast i Gmin / 83 3.2. Proponowane zmiany w polskim prawie / 84 3.3. Podsumowanie i wnioski / 88 4. Metody uniemożliwiania rozprzestrzenianiu się, zarządzania populacją oraz monitoringu rdestowców / 89 4.1. Działania zapobiegające przedostawaniu się rdestowców do środowiska przyrodniczego / 89 4.2. Metody zwalczania / 90 4.2.1. Metody mechaniczne / 91 4.2.1.1. Wycinanie pędów / 91 4.2.1.2. Wykopywanie roślin i podmiana gleby / 93 4.2.1.3. Orka / 95 4.2.1.4. Wypalanie / 95 4.2.2. Metody chemiczne / 95 4.2.2.1. Opryski / 98 4.2.2.2. Iniekcje / 99 4.2.3. Metody mieszane / 101 4.2.4. Metody biologiczne / 102 4.2.4.1. Wypas / 104 4.2.4.2. Kontrola biologiczna / 104 4.3. Sposoby utylizacji materiału roślinnego / 105 4.4. Ocena wydajności metod zwalczania / 108 4.5. Kierunki renaturyzacji terenów po usunięciu rdestowców / 109 4.6. Koordynacja zarządzania rdestowcami w skali kraju / 110 4.7. Monitoring populacji rdestowców / 114 4.8. Przykładowe działania wytwarzane lub wykonywane w Polsce polegające na zwalczaniu rdestowców / 117 4.9. Podsumowanie i wnioski / 127 5. Źródła finansowania działań posiadających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się i likwidację stanowisk rdestowców / 131 5.1. Potencjalne źródła finansowania / 131 5.1.1. Wprowadzenie / 131 5.1.2. Środki krajowe / 131 5.1.2.1. Miasta i gminy / 131 5.1.2.2. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej / 131 5.1.2.3. Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej / 132 5.1.2.4. Fundusz Leśny / 132 5.1.3. Środki norweskie i z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego / 133 5.1.4. Środki UE / 133 5.1.4.1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko / 133 5.1.4.2. Regionalne programy operacyjne / 133 5.1.4.3. Program LIFE / 133 5.1.4.4. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich / 134 5.1.4.5. Obszary Natura 2000 w latach 2014–2020 / 134 5.2. Specyfikacja zadań na zapotrzebowania przygotowania dokumentacji przetargowej, dotyczącej planowanych działań eliminacji rdestowców / 136 6. Działania informacyjne, edukacyjne i komunikacyjne, propagujące korzystne praktyki w zarządzaniu rdestowcami / 141 Piśmiennictwo / 147 Źródła internetowe / 161 Spis ilustracji i tabel / 163 Summary / 175