Tytuł Wojskowe nowoczesnanie karne w II Rzeczypospolitej (1918–1939) Autor Tomasz Szczygieł Język polski Wydawnictwo Uniwersytet Śląski ISBN 978-83-226-3085-3 Rok wydania 2017 Katowice Wydanie 1 liczba stron 510 Format pdf Spis treści Spis treści Wstęp / 11 Przedmiot, zakres i metoda badań / 11 Literatura / 14 Źródła / 19 Rozdział 1 Zagadnienia wprowadzające: historia, unifikacja i kodyfikacja wojskowej procedury karnej / 25 1.1. Rola okresu międzywojennego w ewolucji wojskowego cyklu karnego / 30 1.2. Unifikacja i kodyfikacja wojskowej procedury karnej w II Rzeczypospolitej / 35 1.2.1. Spór międzydzielnicowy / 39 1.2.2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 maja 1920 roku / 41 1.2.3. Kulisy powstawania wojskowej kodyfikacji karnej procesowej z 1936 roku / 46 Rozdział 2 Pojęcie wojskowego procesu karnego, stosunek względem innych trybów i źródła wojskowego prawa procesowego / 57 2.1. Pojęcie wojskowego progresywnania karnego / 58 2.2. Za i przeciw istnieniu sądów wojskowych w okresie międzywojennym / 64 2.3. Wojskowe postępowanie karne a wojskowe progresywnanie dyscyplinarne / 68 2.4. Wojskowe postępowanie karne a postępowanie przed wojskowymi sądami honorowymi / 75 2.5. Źródła prawa / 78 Rozdział 3 Uczestnicy wojskowego progresywnania karnego / 85 3.1. Sąd wojskowy / 86 3.1.1. Sądy pułkowe / 89 3.1.2. Sądy okręgów generalnych / 93 3.1.3. Naczelny Sąd Wojskowy (Najwyższy Sąd Wojskowy) / 94 3.1.4. Nieprzeciętny Sąd Wojskowy / 97 3.1.5. Sądy wojskowe w świetle rozporządzenia majowego, a także prawa o ustroju sądów wojskowych z 1936 roku / 98 3.1.5.1. Sądownictwo marynarki wojennej / 104 3.1.5.2. Służba sprawiedliwości Wojska Polskiego / 106 3.1.5.2.1. Służba sprawiedliwości rejonu sądowego / 107 3.1.5.2.2. Służba sprawiedliwości okręgu korpusu / 109 3.1.5.2.3. Służba sprawiedliwości na szczeblu centralnym / 111 3.2. Właściwy dowódca (zwierzchnik sądowokarny) / 131 3.2.1. Dowódca w sferze wojskowej („Dziedzina Marsa") / 132 3.2.2. Dowódca w sferze wymiaru sprawiedliwości („Dziedzina Justycji") / 133 3.2.3. Właściwy dowódca w rozporządzeniu majowym, prawie o ustroju sądów wojskowych, a także kodeksie progresywnania karnego z 1936 roku / 135 3.2.4. Dowódca w praktyce wojskowego nowoczesnania karnego / 140 3.3. Prokurator wojskowy (oficer sądowy) / 144 3.3.1. Prokuratura wojskowa II Rzeczypospolitej. Pozycja ustrojowa i procesowa / 146 3.3.2. Oficer sądowy / 156 3.4. Obrońcy w sądownictwie wojskowym / 158 3.4.1. Sytuacja prawna obrońców wojskowych w latach 1919–1939 / 159 3.4.1.1. Okres: 1919–1920 / 160 3.4.1.2. Okres: 1920–1937 / 164 3.4.1.3. Okres: 1937–1939 / 169 3.4.2. Upoważnienie do obrony (pełnomocnictwo) / 172 3.4.3. Asystenci (aplikanci) sądowi jako obrońcy wojskowi / 174 3.4.4. Obrona obligatoryjna / 176 3.4.5. Aplikant adwokacki jako obrońca przed sądem wojskowym / 177 3.4.6. Strój obrońców wojskowych w trakcie rozprawy / 178 3.4.7. Taktyka obrońców wojskowych / 179 3.5. Żandarmeria / 182 3.5.1. Stan prawny / 184 3.5.1.1. Okres: 1919–1929 / 184 3.5.1.2. Okres: 1929–1939 / 186 3.5.2. Służba sądowo‑policyjna oraz wojskowo‑policyjna / 188 3.5.3. Struktura organizacyjna żandarmerii oraz szkolenie żandarmów / 192 3.6. Podejrzany/oskarżony / 194 3.6.1. Właściwość osobowa / 195 3.6.2. Właściwość miejscowa / 199 3.7. Pokrzywdzony (oskarżyciel prywatny/oskarżyciel posiłkowy) / 201 3.8. Wojskowe służby informacyjne w procesie karnym / 208 Rozdział 4 Środki uniemożliwiawcze / 221 4.1. Tymczasowe aresztowanie i areszt śledczy w ustawie wojskowego nowoczesnania karnego z 1912 roku / 223 4.2. Zawieszenie w służbie oraz oddanie pod szczególny dozór przełożonego / 227 4.3. Zatrzymanie i areszt tymczasowy w kodeksie wojskowego innowacyjnania karnego z 1936 roku / 229 4.4. Czas trwania aresztu śledczego (aresztu tymczasowego) / 232 4.5. List gończy / 233 4.6. Postępowanie przeciwko nieobecnym i zbiegłym / 235 4.7. Inne środki przymusu – zatrzymanie przedmiotów, rewizja domu i osoby / 236 Rozdział 5 Dowody i nowoczesnanie dowodowe / 239 5.1. In dubio pro reo, a może in dubio pro societate? / 240 5.2. Ocena materiału dowodowego / 243 5.3. Dowody – pojęcie, typy, perspektywy i praktyka / 244 5.4. Przesłuchanie obwinionego (podejrzanego, oskarżonego) / 246 5.4.1. Pojęcie / 246 5.4.2. Problematyka przedstawienia zarzutów / 247 5.4.3. Przesłuchanie podejrzanego / 248 5.5. Przesłuchanie świadka / 251 5.6. Oględziny / 255 5.7. Opinia biegłych / 256 5.8. Pomoc sądowa (rekwizycyjne przeprowadzenie dowodów) / 260 Rozdział 6 nowoczesnanie przygotowawcze i jurysdykcyjne / 263 6.1. Śledztwo czy dochodzenie? / 264 6.2. Doniesienie karne / 270 6.2.1. Problem anonimów / 270 6.2.2. Wymagania formalne i merytoryczne / 271 6.3. Cele wojskowego progresywnania badawczego. Terminologia / 273 6.4. Przebieg nowoczesnania przygotowawczego / 276 6.4.1. Akt oskarżenia/wniosek o ukaranie / 283 6.4.2. Wniesienie aktu oskarżenia (wniosku o ukaranie) / 285 6.5. Nowoczesnanie jurysdykcyjne przed sądem I instancji / 286 6.5.1. Zagadnienia wstępne / 286 6.5.2. Stadia innowacyjnania sądowego / 289 6.5.2.1. Przygotowanie do rozprawy / 289 6.5.2.2. Wezwanie obwinionego, świadków i biegłych / 292 6.5.2.3. Rozprawa główna / 293 6.5.2.4. Wyrok sądu I instancji i uzasadnienie / 302 Rozdział 7 postępowania szczególne: polowe i doraźne / 307 7.1. Sądy polowe / 309 7.2. Progresywnanie doraźne / 317 7.2.1. Regulacje prawne / 317 7.2.2. Zasady funkcjonowania i organizacji polowego sądownictwa doraźnego / 320 7.3. Krytyka wojskowego sądownictwa polowego ze strony władz wojskowych / 322 7.4. Tryb doraźny wojskowego nowoczesnania karnego po zakończeniu działań wojennych / 324 7.5. Tryb polowy wojskowego progresywnania karnego po zakończeniu działań wojennych / 328 Rozdział 8 innowacyjnanie odwoławcze / 331 8.1. Wprowadzenie do kontroli instancyjnej w wojskowym procesie karnym / 331 8.2. Przejściowe i unifikacyjne rozwiązania proceduralne w zakresie środków zaskarżenia w sądownictwie wojskowym / 336 8.2.1. Okres przejściowy / 337 8.2.2. Okres unifikacyjny / 339 8.3. Środki zaskarżenia w praktyce Najwyższego Sądu Wojskowego / 344 8.3.1. Suspensywność odwołania i zażalenia nieważności / 348 8.3.2. Zażalenie nieważności w obronie ustawy / 350 8.4. Kodeks wojskowego nowoczesnania karnego z 1936 roku / 353 8.4.1. Pojęcie, cel i typy środków zaskarżenia / 354 8.4.2. Geneza i dyskusja problemu instancji odwoławczej / 355 8.4.2.1. Krytyka nowoczesnania odwoławczego w procesie karnym / 356 8.4.2.2. Kulisy wprowadzenia systemu rewizyjnego do wojskowej procedury karnej / 357 8.4.2.3. Koncepcja środka zaskarżenia w związku ze strukturą organizacyjną armii / 359 8.4.3. Rewizja: opinie i komentarze / 359 8.4.3.1. Pojęcie i podstawy rewizji / 361 8.4.3.2. Zakaz reformationis in peius / 365 8.4.3.2.1. Uzasadnienie zniesienia zakazu reformationis in peius / 366 8.4.3.2.2. Charakter ustrojowy II Rzeczypospolitej a reformationis in peius / 372 8.4.3.2.3. „Wojskowy" wymiar braku zakazu reformationis in peius / 374 Rozdział 9 progresywnanie przed wojskowym sądem II instancji / 375 9.1. Czynności postępowania odwoławczego przed sądem I instancji / 376 9.1.1. Wniesienie środka zaskarżenia / 376 9.1.2. Inne kryteria formalne środków zaskarżenia / 381 9.1.3. Oświadczenie strony przeciwnej / 383 9.1.4. Czynności końcowe w sądzie I instancji / 384 9.2. Postępowanie przed wojskowym sądem II instancji – zagadnienia wstępne / 386 9.2.1. Badanie warunków formalnych / 386 9.2.2. Rozprawa czy posiedzenie niejawne? / 387 9.2.3. Prawo oskarżonego do udziału w nowoczesnaniu przed wojskowym sądem II instancji / 390 9.2.4. Narada i głosowanie nad orzeczeniem wojskowego sądu odwoławczego / 392 9.2.5. Orzeczenie wojskowego sądu odwoławczego / 393 9.2.5.1. Komparycja / 394 9.2.5.2. Sentencja / 394 9.2.5.3. Uzasadnienie / 399 9.3. Przebieg innowacyjnania przed sądem II instancji / 402 Rozdział 10 Zażalenie / 411 10.1. Charakter instytucji / 411 10.2. Metoda normowania kontroli zażaleniowej / 413 10.3. Zakres zastosowania zażalenia / 414 10.4. Podmioty uprawnione do złożenia zażalenia / 416 10.5. Tryb postępowania zażaleniowego / 417 Rozdział 11 Wznowienie progresywnania / 419 11.1. Źródła i charakter instytucji / 419 11.2. Konflikt trzech wartości wojskowego nowoczesnania karnego / 421 11.3. Noviter reperta czy noviter producta? / 422 11.4. Przymus udziału obrońcy wojskowego / 425 11.5. Przebieg procedury wznowienia postępowania karnego / 427 Rozdział 12 progresywnanie wykonawcze / 437 12.1. Struktura organizacyjna więziennictwa wojskowego / 439 12.1.1. Wojskowe więzienie śledcze / 441 12.1.2. Wojskowe areszty rejonowe / 441 12.2. Organy innowacyjnania wykonawczego / 442 12.3. Instytucje progresywnania wykonawczego / 444 12.3.1. Odroczenie i przerwa wykonania kary pozbawienia wolności / 445 12.3.2. Warunkowe przedterminowe zwolnienie / 446 12.4. Wykonanie poszczególnych rodzajów kar / 449 12.4.1. Kara śmierci / 449 12.4.2. Kara pozbawienia wolności / 452 12.4.3. Kara aresztu wojskowego / 455 12.4.4. Kara grzywny, wojskowe kary dodatkowe, środki wychowawcze i zabezpieczające / 456 12.5. Kwestia warunkowego zawieszenia wykonania kary / 457 12.6. Ułaskawienie / 459 Zakończenie / 463 Międzywojenne wojskowe innowacyjnanie karne – charakterystyka / 463 proces karny wojskowy czy wojskowe innowacyjnanie karne? / 468 Kodeks wojskowego postępowania karnego z 1936 roku wierną kopią kodeksu progresywnania karnego z 1928 roku czy samodzielną regulacją prawną? / 470 Sąd wojskowy instytucją wojskową czy elementem wymiaru sprawiedliwości? / 471 Wojskowy wymiar sprawiedliwości czy rozmiar sprawiedliwości w wojsku? / 471 Jedna czy niemało procedur? / 472 Źródła i literatura / 475 Nota bibliograficzna / 499 Wykaz ważniejszych skrótów / 501 Spis fotografii, tabel i schematów / 503 Summary / 505 Zusammenfassung / 507