Edukacja, kultura, sztuka - spoistość a integracja (Uniwersytet Śląski)

Niniejszą publikacją uwagę Czytelnika pragniemy zorientować na wybranych obszarach codziennego życia obecnych – jednakże w najróżniejszym rozmiarze – w każdej epoce, jednocześnie tych wyjątkowo odległych jak i współczesnej.

Te obszary, to edukacja, kultura i sztuka, każdy stanowiący odrębny/samodzielny byt, poddający się definiowaniu, analizom, badaniom, ale też każdy z nich ściśle korespondujący z pozostałymi, tworząc przestrzeń uzupełniającą i generującą dla pozostałych.

Podlegając jak wszystko przeobrażeniom, wymagają reinterpretacji/zorientowania nie tyle na rozwój własny, ile na użyteczność społeczną, gotowość do zaangażowania w inne obszary ludzkiej dynamiczności. Analizując przeszłość można z pełnym przekonaniem stwierdzić, że akurat w przypadku edukacji, kultury i sztuki owa zastosowaneczność, a także zaangażowanie w inne obszary było w każdym przypadku obecne.

Co więcej zastosowane w tytule tomu: edukacja, kultura i sztuka tworzą klarowną sieć powiązań/relacji, która ilustruje, stanowczo znaczną w pedagogice, zasadę wzajemności, wyrażającej się w sferze wzajemnych usług/podmiany.

Można powiedzieć, iż edukacja, a także kultura i sztuka zawsze wzajemnie się wspierały, warunkowały w rozwoju. Należycie ilustrują to słowa Tadeusza Lewowickiego: „Edukacja jest wytworem kultury, a kultura trwa i rozwija się dzięki edukacji.

Dzieje edukacji dostarczają niezliczonych dowodów na to, że dorobek kultury materialnej, a przeważnie kultury duchowej, był i pozostaje treścią i istotą oświaty w ogóle" (Lewowicki, 2003, s. 44).

stanowczy cel opracowania, to próba uświadomienia, iż te trzy obszary towarzyszą człowiekowi poprzez całe życie, z tym, iż edukacja poprzez wymiar swojej instytucjonalizacji, a także obowiązkowości staje się kwestią naturalną, wpisaną w codzienność - a z uwagi na permanentną potrzebę rozwoju/kształcenia - już nie tylko w okresie dzieciństwa i adolescencji.

Kultura i sztuka, mimo iż stale obecne w przestrzeni społecznej, nader często pozostają poza sferą świadomości człowieka, który ich nie zauważa, nie docenia i nawet marginalizuje. Wspomniana postawa, to efekt braku/niedostatku właściwej edukacji w tym zakresie.

Dostrzegana nieobecność albo niedostatek edukacji w obszarze kultury/sztuki to zagrożenie dla jakości życia. Tym samym to pole, otwarta przestrzeń do zagospodarowania, zorientowania uwagi środowisk wychowawczych i społecznych – rodziców, nauczycieli, opiekunów, władz lokalnych i polityków – na znaczność i potrzebę systematycznego, świadomego włączenia kultury i sztuki do szeroko rozumianego obszaru edukacji.

Zaproponowane teksty opracowania wyrażają potrzebą ukazania nie tyle indywidualnej, lecz nade wszystko wspólnej przestrzeni działania edukacji, kultury i sztuki, ich wzajemności w perspektywie przemian społeczno-kulturowych i cywilizacyjnych.

Prezentowane tu rozważania eksponują wybrane aspekty życia społecznego w przedmiotowych obszarach, ukazując potrzeby i możliwości wzajemnego ich przenikania, wspierania i uzupełniania. Książka adresowana jest do studentów: pedagogiki, socjologii, polityki społecznej, pracy socjalnej, wiedzy o teatrze, a także organizacji i stowarzyszeń, instytucji społeczno – kulturalno – oświatowych funkcjonujących w środowiskach lokalnych zaangażowanych w działania edukacyjne i rewitalizacyjne, zorientowane na zintegrowane projektowanie i rozwiązywanie problemów społecznych.